ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΟΣ-ΑΚΡΙΑΙ .ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΛΑΚΩΝΙΚΑ

ΝΑΟΣ ΜΗΤΡΟΣ ΘΕΩΝ ΑΚΡΙΑΙ

Εν αριστερά δε Γυθίου στάδια προελθόντι ως τριάκοντα εστιν εν τη ηπείρο Τρινασου καλουμένης τείχη, φρουρίου ποτε εμοι δοκειν και ου πόλεως. γενέσθαι δέ οι δοκω το ονομα απο των νησίδων, αι ταύτη πρόκεινται της ηπείρου τρεις αριθμόν. προελθόντι δε απο Τρινασου στάδια ως ογδοήκοντα του ελους τα ερείπια υπόλοιπα ην, και μετα ταυτα τριάκοντα [4] προελθόντι που σταδίους επι θαλάσσης πόλις εστιν Ακρίαι: θέας δε αυτόθι αξια Μητρος θεων ναος και αγαλμα λίθου. παλαιότατον δε τουτο ειναί φασιν οι τας ακρίας εχοντες, οπόσα της θεου ταύτης Πελοποννησίοις ιερά εστιν, επει Μαγνησί γε, οι τα προς Βορραν νέμονται του Σιπύλου, τούτοις επι Κοδδίνου πέτρα Μητρός εστι θεων αρχαιότατον απάντων αγαλμα: ποιησαι δε οι Μάγνητες αυτο Βροτέαν λέγουσι τον
Ταντάλου. [5] Ακριαται δε και ανδρα ποτε ολυμπιονίκην παρέσχοντο Νικοκλέα, ολυμπιάσι δύο ανελόμενον δρόμου νίκας πέντε: πεποίηται δε και μνημα τω Νικοκλεα του τε γυμνασίου μεταξυ και του τείχους του προς το λιμένι. [6] απο θαλάσσης δε ανω Γερόνθραι σταδίους απέχουσιν εικοσι και εκατον Ακριων. ταύτας οικουμένας πριν Ηρακλείδας ελθειν ες Πελοπόννησον, εποίησαν αναστάτους Δωριεις οι Λακεδαίμονα εχοντες, αναστήσαντες δε Γερονθρων τους αχαιους παρα σφων αποίκους απέστειλαν: επ' εμου δε ελευθερολακώνων και ουτοι μοιρα ησαν. κατα μεν δη την εξ Ακριων ες Γερόνθρας οδον εστι Παλαιι καλουμένη κώμη, εν δε αυταις Γερόνθραις Αρεως ναος και αλσος: [7] εορτην δε αγουσι τω θεω κατα ετος, εν η γυναιξίν εστιν απηγορευμένον εσελθειν ες το αλσος. περι δε την αγοράν σφισιν αι πηγαι των ποτίμων εισιν υδάτων. εν δε τη ακροπόλει ναός εστιν Απόλλωνος και αγάλματος ελέφαντος πεποιημένου κεφαλή: τα δε λοιπα του αγάλματος πυρ ηφάνισεν ομου τω προτέρω ναω.
[8] Μαριος δε αλλο Ελευθερολακώνων πόλισμα, ο απο Γερονθρων στάδια εκατον αφέστηκεν. ιερόν εστιν αυτόθι αρχαιον κοινον θεων απάντων και περι αυτο αλσος παρεχόμενον πηγάς, εισι δε και εν Αρτέμιδος ιερω πηγαί: υδωρ δε αφθονον ειπερ αλλο τι χωρίον παρέχεται και Μαριός. κώμη δε υπερ το πόλισμά εστιν εν μεσογαίι και αυτή, Γλυππία: και ες κώμην ετέραν Σελινουντα εκ Γερονθρων εστιν οδος σταδίων εικοσι.
[9] τάδε μεν απο Ακριων ανω προς ηπειρον: τα δε προς θαλάσση, πόλις Ασωπος Ακριων απέχει σταδίους εξήκοντα. εν αυτη δε ναός τε Ρωμαίων βασιλέων και ανωτέρω της πόλεως οσον τε σταδίους δώδεκα [και] ιερόν εστιν ασκληπιου: Φιλόλαον τον θεον ονομάζουσι. τα δε οστα εν τω γυμνασίω τα τιμώμενα μεγέθει μεν υπερβάλλοντα, ανθρώπου δε ομως εστί. και Αθηνας ιερόν εστιν εν τη ακροπόλει Κυπαρισσίας επίκλησιν. της δε ακροπόλεως προς τοις ποσι πόλεως ερείπια καλουμένης Αχαιβν των Παρακυπαρισσίων. [10] εστι δε εν τη γη ταύτυ και ιερον Ασκληπιου στάδια απέχον ως πεντήκοντα