Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2008

Σαν σήμερα 96 χρόνια πριν - αφιερωμένο στη μνήμη των Λακώνων που αγωνίστηκαν στους βαλκανικούς πολέμους

Ας ξεχάσουμε για μια στιγμή τον ηγούμενο Εφραίμ, τους λυσσασμένους για χρήμα δημοσιογράφους και τους διψασμένους για δημοσιότητα πολιτικούς. Φανταστείτε ότι η Βιστωνίδα δεν παραχωρήθηκε ποτέ σε κανέναν πονηρό καλόγερο με βάση βυζαντινό χρυσόβουλο. Φανταστείτε τον κόσμο 96 χρόνια πριν. Φανταστείτε ότι δεν υπάρχει Αυτιάς, Κακαουνάκης, Βαρεμένος, Τρέμη και Πρετεντέρης. Υπάρχει μόνο ένας λαός που αγωνίζεται για τους αλύτρωτους αδελφούς του στη μακεδονία σαν μία γροθιά. Είναι 26 Οκτωβρίου 1912. Οι πρόγονοι πολλών από σας είναι επιστρατευμένοι και βρίσκονται στο μέτωπο. Η μικρή τότε Ελλάδα, το "κρατίδιον" όπως την αποκαλούσε υποτιμητικά ο Ίων Δραγούμης, απογοητευμένος από την ταπεινωτική ήττα του "ατυχούς" πολέμου του 1897, έχει ανασυνταχθεί και μάχεται την πάλαι ποτε πανίσχυρη Οθωμανική Αυτοκρατορία, την αυτοκρατορία που κατατρομοκράτησε την Ευρώπη ολόκληρη όταν ο στρατός της βρέθηκε δύο φορές προ των πυλών της Βιέννης. Ο αναδιοργανωμένος ελληνικός στρατός υπό την ηγεσία του αρχιστρατήγου και διαδόχου του θρόνου Κωνσταντίνου έχει στρατοπεδεύσει στο Τόπσιν, την τοποθεσία όπου βρίσκεται σήμερα το χωριό Γέφυρα. Προηγήθηκε η σκληρή διήμερη μάχη των Γιαννιτσών στις 19 και 20 Οκτωβρίου. Εκεί, στα Γιαννιτσά, διάλεξε ο Χασάν Ταχσίν πασάς να δώσει την αποφασιστική μάχη. Όχι στις όχθες του Αξιού, όπως ανέμενε ο ελληνικός στρατός, αλλά στα ιερά τεμένη των οθωμανών, στον τάφο του Γαζή Εβρέν Μπέη, του πρώτου οθωμανού κατακτητή ευρωπαϊκών εδαφών. Η κρίση του συνετού στρατηγού Ταχσίν ήταν ορθή, η θέση ήταν καλά οχυρωμένη, το κλονισμένο ηθικό των Τούρκων ανυψώθηκε και πολέμησαν γενναία προκαλώντας μεγάλες απώλειες, όμως η ορμή των ελλήνων στρατιωτών ήταν ασυγκράτητη. Έτσι οι τούρκοι υποχώρησαν υπό την κάλυψη της βροχής στη Θεσσαλονίκη, καταστρέφοντας τις γέφυρες του Λουδία και του Αξιού. Ο ελληνικός στρατός τους καταδιώκει, όμως η πορεία του ανακόπτεται από το φουσκωμένο Αξιό, ενώ υλικά για την κατασκευή γεφυρών δεν υπάρχουν. Ο χρόνος που χάνεται είναι πολύτιμος, οι "σύμμαχοι" Βούλγαροι βρίσκονται ήδη στην πεδιάδα του Λαγκαδά και κινούνται προς την Θεσσαλονίκη. Την κατάσταση σώζει η προσφορά των κατοίκων των γύρω χωριών, οι οποίοι ανταποκρίνονται στην έκκληση του διαδόχου. Ξύλα προερχόμενα από τις πόρτες, τα παράθυρα, τις στέγες, τα βαρέλια, ακόμη και φέρετρα νεκρών, προσφέρονται από τους κατοίκους των Μαλγάρων, της Σίνδου, των Κυμίνων, της Χαλάστρας. Χιλιάδες κάτοικοι της περιοχής εργάζονται νυχθημερόν και το πρωί της 24ης η γέφυρα είναι έτοιμη. Τα ελληνικά στρατεύματα διαβαίνουν τον Αξιό μέχρι το πρωί της 26ης Οκτωβρίου. Προφυλακές εισέρχονται στα προάστια της πόλης το μεσημέρι της ίδιας ημέρας. Οι Βούλγαροι απέχουν ακόμη περί τα 5 χιλιόμετρα από την πόλη. Τη νύχτα της ίδιας ημέρας, ο φιλέλληνας στρατηγός Χασάν Ταχσίν πασάς παραδίδει την πόλη στον διάδοχο Κωνσταντίνο, αποδεχόμενος τους όρους του και αφού αρνήθηκε την ταυτόχρονη παράδοση και στον Βούλγαρο στρατηγό λέγοντας "από τους έλληνες την πήραμε, στους έλληνες την παραδίδουμε". Οι σκηνές που διαδραματίστηκαν με την είσοδο του ελληνικού στρατού στην πόλη την επόμενη ημέρα δεν είναι εύκολο να περιγραφούν. Το πρωτόκολλο παράδοσης έχει ημερομηνία 26 Οκτωβρίου 1912. Λέγεται ότι η παράδοση της πόλης έγινε την 1η πρωινή της 27ης, αλλά ο διαπραγματευτής εκ μέρους του ελληνικού στρατού, Ιωάννης Μεταξάς, επέμεινε να αναγραφεί η 26η στο πρωτόκολλο γιατί συνέπιπτε με τη γιορτή του πολιούχου Αγίου Δημητρίου. Κανείς δεν γνωρίζει αν είναι αλήθεια, ούτε έχει σημασία. Σημασία έχει ότι αρκετοί πρόγονοί σας μπήκαν ως ελευθερωτές στην πόλη μαζί με τον διάδοχο Κωνσταντίνο και έζησαν αυτές τις ανεπανάληπτες στιγμές. Άλλοι έπεσαν μαχόμενοι. Θυμηθείτε τους για λίγο. Στείλτε μας τα ονόματά τους, όσοι έχετε συγγενείς που πολέμησαν στους βαλκανικούς πολέμους. Τους ευγνωμονούμε.

12 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ φίλε ΔΥΝΑΤΟΣ ΣΑΝ ΠΕΤΡΑ αυτό δε είναι ιστορία ,αυτό είναι εμβατήριο ΤΥΡΤΑΙΟΥ που με τα άσματα του εμψύχωνε τους αρχαίους Σπαρτιάτες και τώρα εσύ εμψυχώνει τους σύγχρονους ΕΛΛΗΝΕΣ

Ανώνυμος είπε...

Απλά είναι μία από τις περιπτώσεις όπου η ιστορία και τα γεγονότα ξεπερνούν τη φαντασία. Αυτά είναι τα ουσιαστικά συμβάντα των ημερών εκείνων. Δυστυχώς οι σύγχρονοι ιστορικοί προτιμούν να αναλώνονται στη διαμάχη Κωνσταντίνου-Βενιζέλου και σε ποιόν από τους δύο οφείλουμε την έγκαιρη απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Και μάλιστα τα βλέπουν υπό το πρίσμα της πόλωσης και του διχασμού εκείνης της εποχής και οι περισσότεροι συμπαρατάσσονται με το βενιζελικό στρατόπεδο. Επειδή τις προθέσεις του καθενός δεν μπορούμε να τις γνωρίζουμε αλλά μόνο τα αποτελέσματα των πράξεών τους, εγώ προτιμώ να πιστεύω ότι την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης την οφείλουμε πρώτα σε όλους τους ανώνυμους μαχητές και μετά στη στρατιωτική και πολιτική ηγεσία. Η γη της μακεδονίας είναι σπαρμένη με τα οστά γενναίων ανδρών και δειλών μαζί, όλοι έδωσαν ό,τι πολυτιμότερο είχαν για την πατρίδα, την ίδια τη ζωή τους. Πρέπει να τους τιμάμε τέτοιες μέρες.

leimonitis είπε...

Αγαπητέ φίλε ΔΥΝΑΤΕ ΣΑΝ ΠΕΤΡΑ ένα όνομα Λάκωνα που πολέμησε για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης ήταν ο Γλεντζές Μελέτης, από το Έλος ,ο οποίος όταν έφυγε για το πόλεμο ,είχε δύο παιδιά ,και γύρισε από το πόλεμο μετά από δέκα χρόνια ,είχαν πεθάνει η γυναίκα του, και τα παιδιά του.
Ας ελπίσω στο επόμενο βιβλίο ιστορίας που θα θελήσει να γράψει η προοδευτική κυρία ΡΕΠΟΥΣΗ να λάβει και αυτό το σχόλιο υπόψη της .

Ανώνυμος είπε...

Ας ελπίσουμε για το καλό όλων μας η κυρία Ρεπούση να μη γράψει άλλο βιβλίο ιστορίας.

Ανώνυμος είπε...

νομίζω πως ξεχνάμε ότι τα Βαλκάνια είναι βαμένα με το αίμα όλων των λαών τους. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα των πολέμων που μας έσυραν τα αφεντικά κάνοντας μας κρέας για τα κανόνια τους

ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΟΝ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟ από όπου και αν προέρχεται

το Εθνος και η πατρίδα είναι το όπιο του Λαού

Ανώνυμος είπε...

Κανένα αφεντικό δεν μας έσυρε πουθενά. Οι πόλεμοι γίνονται πάντα για ΕΝΑΝ ΚΑΙ ΜΟΝΟ λόγο, για πρόσβαση σε πρώτες ύλες. Αυτό είναι που επιτρέπει την ανάπτυξη και προάγει την ευημερία ενός λαού. Για τους βουλγάρους αυτό σήμαινε πρόσβαση στους λιμένες της μακεδονίας, για τους έλληνες σήμαινε να ενσωματώσουν στον εθνικό κορμό τους ελληνικούς πληθυσμούς των κατεχόμενων από τους οθωμανούς περιοχών. Σήμερα οι πόλεμοι δεν γίνονται για γη αλλά για πηγές ενέργειας. Το ότι μερικοί επιχειρηματίες πιθανώς κερδοσκοπούν κατά τη διάρκεια ενός πολέμου δεν σημαίνει ότι αυτοί τον προκαλούν. Και εν πάσει περιπτώσει, αυτού του είδους η ανάλυση που θέτει σε ίση μοίρα κατακτητή και κατακτημένο είναι καλή για τους νεοφώτιστους Κνίτες, αλλά δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική. Αφού όλοι οι άνθρωποι είναι αδέρφια, γιατί έχεις φράχτη στην αυλή σου? Μήπως για τον ίδιο λόγο που έχει σύνορα η πατρίδα μας? Και τι διαφορετικό είναι το έθνος αν όχι η προέκταση της οικογένειάς μας? Άνθρωποι που μοιράζονται κοινές παραδόσεις, γλώσσα, παιδεία, ήθη και έθιμα, αυτό είναι το έθνος. Αυτό υπερασπιστήκαμε στους βαλκανικούς πολέμους, στην αλβανία, στου Μακρυγιάννη, στο Γράμμο και στο Βίτσι. Αντιμετωπίσαμε το φασισμό, φαιό και κόκκινο, αντιμετωπίσαμε τον κομμουνιστικό διεθνισμό όπως ακριβώς θα αντιμετωπίσουμε την καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση. Αντιτάσσοντας διαχρονικές αξίες και ιδανικά απέναντι στη φτηνή τους και εφήμερη προπαγάνδα.

Ανώνυμος είπε...

μάλλον ξεχνάς ότι η κοινωνία που ζούμε δεν είναι ανεξάρτητη αλλά ελεγχόμενη και εξουσιαζόμενη , η τάξη που ελέγχει τα μέσα παραγωγής , μας καλεί και για πόλεμο και βέβαια τα πρόβατα στην σφαγή δεν είναι οι εξουσιαστές αλλα οι εξουσιαζόμενοι .. όσο αναφορά τους κνίτες που αναφέρεις , μάλλον μέχρι εκεί φτάνει η αντίληψη σου , αγνοώντας προφανώς ότι στην πολιτική υπάρχουν χώροι πολύ πιο ριζοσπαστικοί από το ΚΚΕ. Κρίμα βέβαια που τους κατηγορείς μιας και το ΚΚΕ δεν έχει καμια σχέση με τον διεθνισμό , ο αντιιμπεριαλισμός ιστορικά ήταν πάντα δέσμιος του εθνικισμού , άρα λοιπόν εσεις οι φασίστες καλά θα κάνετε να το προσεγγίσετε το ΚΚΕ να κάνω και (εγώ ενα προβοκατόρικο σχόλιο)..

2)γράφεις κάτι για επιχειρηματίες κλπ.. θα ήθελα να σε ρωτήσω κάτι επί αυτού .. δηλαδή ο πόλεμος στην Γιουγκοσλαβία , ο πρώτος και ο δεύτερος γιατί έγινε ? για λόγους εθνικής καθαρότητας ? ή για την πίτα ? τα σύνορα και η ιδιοκτήσία φίλε είναι κλοπή , είναι κλοπή από το αίμα των καταπιεσμένων ? η γενικα ειναι καλο που πεθαίνουν άνθρωποι στον βωμο του κέρδους?

3) Επίσης να σου θυμίσω ότι σε αυτούς τους πολέμους , η ελληνική ειρηνευτική δύναμη βίαζε και έκαιγε χωριά στην Βοσνία , τι έχεις να πεις για αυτό?

4) Η οικογένεια αγαπητέ φίλε , δεν είναι τίποτα άλλο από μια φαντασιακή θέσμιση μέσα στις εξουσιαστικές κοινωνίες , σου προτείνω να διαβάσεις λίγο Καστοριάδη πάνω στο θέμα μιας και δεν έχω όλη την μέρα να σου γράφω.

και τέλος μια μικρή απάντηση περι παγκοσμιοποίησης , Η παγκοσμιοποίηση δεν είναι απαραίτητα και διεθνισμός από τα κάτω... Η παγκοσμιοποίηση είναι η νέα αποκεντρωτική τάση του κεφαλαίου , δημιουργώντας νέες κοινωνίες ελέγχου , εμείς όσοι ακτιβιστές δηλαδή αγωνιζόμαστε ενάντια προτάσουμε την αυτοοργανωση , αλληλεγγύη , αυτονομία καταστροφή του έθνους και της οικογένειας

αυτό που εμείς του αντεξουσιαστικού χώρου ονομάζουμε

αυτονομια - αυτοοργάνωση - αλληλεγγύη

και μην πεις ότι δεν είναι εφικτό ,, η ιστορία και οι μάχες του μέλλοντος θα δώσουν την απάντηση

και με αφορμή την σημερινή μέρα

ΑΜΕΣΗ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΕΛΑΣΕΩΝ ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

love and rage

v

Ανώνυμος είπε...

Αυτές τις αισχρές συκοφαντίες που ξεστόμισες για τους έλληνες στρατιώτες στη Βοσνία, τις βασίζεις σε πληροφορίες ή στο κουτόχορτο που σας ποουλάνε οι πολιτικοί σας πάτρονες? Έχεις μιλήσει ποτέ με κανέναν στρατιώτη ή αξιωματικό που υπηρέτησε εκεί? Γνωρίζεις κανέναν? Από το indymedia "ενημερώνεσαι"? Είναι δυνατόν να πιστεύεις αυτές τις βλακείες που σου σερβίρουν τα φασιστοειδή του αναρχικού χώρου?

Και μιλώντας για φασίστες, μήπως ξέχασες ότι ο Μουσολίνι, ο ιδρυτής του φασισμού, ήταν σοσιαλιστής? Μήπως ο Χίτλερ δεν ήταν επίσης σοσιαλιστής? Μήπως θυμάσαι τον πλήρη τίτλο του κόμματός του? Μην μπερδεύεις εμάς τους ελεύθερους ανθρώπους με τα ιδεολογήματα που ανέκυψαν από το δικό σας πολιτικό χώρο.

Ο όρος "αντιεξουσιαστής" ακούγεται ελκυστικός αλλά είναι ψευδεπίγραφος. Δεν υπάρχει αυταρχικότερος του αναρχικού. Ο χώρος αυτός συγκεντρώνει κάθε λογής τεμπέληδες που έχουν λυμένο το οικονομικό πρόβλημα και διαθέτουν απεριόριστο χρόνο για να διασκεδάζουν καταστρέφοντας περιουσίες συμπολιτών τους. Περιφρονούν το σύστημα, αλλά όταν συλληφθούν καταφεύγουν στους δικηγόρους, δηλαδή στα μέσα του συστήματος για να σώσουν το τομάρι τους. Φυσικά καταννοώ ότι δεν μπορείς να παραδεχτείς ότι είσαι το τεμπελόσκυλο που περιγράφω και γι'αυτό προσπαθείς να προσδώσεις ιδεολογικό χαρακτήρα για να δικαιολογήσεις ότι διάλεξες τον εύκολο τρόπο ζωής, την απόλυτη ανευθυνότητα και αντικοινωνικότητα. Έχεις ανάγκη αυτό το παραμύθι του δήθεν επαναστάτη. Αλλά στην πραγματικότητα, είναι απλά ένα lifestyle. Τουλάχιστον βγάζετε εύκολα γκόμενες εσείς οι "αντιεξουσιαστές"? Γιατί περί αυτού πρόκειται, η αναρχία είναι ένας τρόπος να φαίνεστε trendy, απλά γιατί δεν μπορείτε να διακριθείτε με κάποιο δημιουργικό τρόπο.
Άσε, το χρόνο μου χάνω μαζί σου, θα καταλάβεις αργότερα τι εννοώ όταν θα βλέπεις τους "συντρόφους" σου να αποκτούν περιουσίες και εξοχικά στους Λειψούς (όπως ο Γιωτόπουλος) "πουλώντας" επανάσταση, μόνο που τότε εσύ θα το έχεις χάσει το τραίνο...

Ανώνυμος είπε...

έχω και πληροφορίες και αποδείξεις αγαπητέ.. όσο για τα υπόλοιπα που έγραψες μου αρκεί ότι δεν απάντησες πουθενα πολιτικά , αρκούμενος στον λαϊκισμό .. όπως άλλωστε όλοι οι φασίστες το ίδιο κάνετε , άλλα έτσι και αλλιώς σύντομα θα πάτε να βρείτε τους παπούδες σας στην πηγάδα του Μελιγαλά .. καλή σου μέρα

v

from indymedia.org

global page

Ανώνυμος είπε...

"Αποδείξεις" για τη δράση του ελληνικού στρατού στη Βοσνία... Σε λάθος άνθρωπο τα λες αυτά τα παραμύθια, πιο άμεση πληροφόρηση δεν γινόταν να έχω αλλά δεν μου επιτρέπεται να μιλήσω. Βρες μια δουλειά, κάνε κάτι χρήσιμο στη ζωή σου γιατί τα χρόνια φεύγουν χωρίς να το καταλάβεις και θα μείνεις ένα περιθωριακό σκουπίδι και τίποτα παραπάνω. Κρίμα να υπάρχει συσσωρευμένο τόσο μίσος και τόση ανοησία στο μυαλό νέων ανθρώπων και να μιλάνε τόσο εύκολα για γεγονότα που ντρόπιασαν την ελλάδα σ'όλη την ανθρωπότητα. Τι πολιτικό διάλογο να κάνει κανείς με φανατικούς σαν εσένα? Είναι σαν να μιλάω στο σκουπιδοτενεκέ μου, ό,τι και να του πω η απάντησή του θα είναι η ίδια πάντα μπόχα...

Ανώνυμος είπε...

Ελληνα πατριώτη πάρε αυτό από ενα αντεθνικό σκουπίδι ..

Παρε στην μούρη αυτό και αμα θες και αλλα ελα στα εξαρχεια να τα πάρεις .. Ζωο πατριώτη που πουλάς εξυπναδα.. Οσο θα υπάρχει Ελλάδα τόσο θα υπάρχουν προδότες εθνικής συνείδησης ..

Αν θες έχω και για την σφαγή των Εβραίων στην Λακωνια από τον Μπασταρδο αγιο σου το Νίκωνα

«Ερευνα για το ρόλο Ελλήνων στη σφαγή της Σρεμπρένιτσα»
(The Independent, 29/6/2005)

Κάπως περίεργα γιόρτασε η χώρα μας τη δέκατη επέτειο της μεγαλύτερης σφαγής των μεταπολεμικών χρόνων σε ευρωπαϊκό έδαφος -της εξολόθρευσης 7.500 άοπλων μουσουλμάνων από το σερβοβοσνιακό στρατό στη Σρεμπρένιτσα (11-17 Ιουλίου 1995). Μια επίκαιρη ερώτηση του Ανδρέα Ανδριανόπουλου στη Βουλή, σχετικά με «τη διερεύνηση ενδεχόμενης ανάμιξης Ελλήνων στα γεγονότα» και η (εμφανώς αόριστη) διαβεβαίωση του κ. Παπαληγούρα ότι για το ζήτημα «έχει ήδη επιληφθεί η ελληνική Δικαιοσύνη» (24.6.05) μας επανέφεραν για λίγο στις μέρες της ελληνοσερβικής συμμαχίας κατά του «μουσουλμανικού τόξου». Προς στιγμήν, τα ΜΜΕ έσπευσαν να καταγγείλουν μια ακόμα ανθελληνική συνωμοσία. Σύντομα όμως η τάξη του «μεσαίου χώρου» αποκαταστάθηκε -και σχεδόν όλοι έσπευσαν να καταθέσουν τα (επετειακά) συλλυπητήριά τους.

Ποιοι όμως υπήρξαν και τι ακριβώς έκαναν στη Βοσνία οι Ελληνες συμπολεμιστές του Μλάντιτς και του Κάρατζιτς; Η ανασύσταση της διαδρομής τους, όπως αποτυπώθηκε στον Τύπο των ημερών, είναι κάτι παραπάνω από διδακτική.

Την αρχή φέρεται να έκανε, τον Ιούλιο του 1993, ο Κώστας Καζόπουλος από το Βορεινό Πέλλας. Ηταν 33 χρόνων, πολεμοχαρής και πρώην λοχίας των ειδικών δυνάμεων («Espresso» 7.11.02). Το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς, δυο άλλοι εθελοντές -ο ένας εργάτης στη λαχαναγορά, ο άλλος σερβιτόρος και πρώην ναυτικός- συμμετέχουν επί δίμηνο στην πολιορκία του Σαράγεβο («Ελ. Τύπος» 17.3.94). Το Μάρτη του 1994, μεταξύ των πολιορκητών της βοσνιακής πρωτεύουσας υπάρχει ένας μόνο Ελληνας, που βρίσκεται εκεί από το καλοκαίρι για «προσωπικούς λόγους» («Τα Νέα» 22.3.94).

Η μαζικοποίηση θα έρθει τους επόμενους μήνες, χάρη στην ενθουσιώδη προβολή των «πρωτοπόρων» από τα ελληνικά ΜΜΕ. Από τη μελέτη των σχετικών δημοσιευμάτων, προκύπτουν δύο κυρίως πηγές εθελοντών: ο χώρος των «επαγγελματιών» (μισθοφόροι, σεκιουριτάδες, ποινικοί) κι αυτός της ναζιστικής ακροδεξιάς. Στην πράξη, βέβαια, οι δύο «δεξαμενές» αποτελούσαν μάλλον συγκοινωνούντα δοχεία, όπως πιστοποιούν η συνύπαρξη «επαγγελματιών» και «ακροδεξιών» στις ίδιες μονάδες και οι από κοινού πανηγυρικές φωτογραφήσεις τους.

Το καλοκαίρι του 1995, οι περισσότεροι εθελοντές ανήκουν σε δυο σχηματισμούς. Κάποιοι πολιορκούν το Σαράγεβο, συνεργαζόμενοι με τους ακροδεξιούς «Τσέτνικ». Οι υπόλοιποι έχουν συγκροτήσει από το Μάρτιο του 1995 την «Ελληνική Εθελοντική Φρουρά» (ΕΕΦ), μονάδα ενσωματωμένη στον τακτικό σερβοβοσνιακό στρατό, με έδρα τη Βλασένιτσα.

Οι επαγγελματίες

Πρώην μισθοφόρος στη Ζάμπια, με επαγγελματική συμμετοχή «σε "επιχειρήσεις" σε διάφορες χώρες της Κεντρικής Αφρικής», ο Νέστωρ Χρυσαΐτης κατατάσσεται τον Οκτώβριο του 1994 στο σερβοσνιακό στρατό και το Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς μετέχει στην πολιορκία του Σαράγεβο. Θα επιστρέψει στην Αθήνα για χριστουγεννιάτικες διακοπές, συνοδευόμενος από το δημοσιογράφο Κώστα Παπαπέτρου («Τα Νέα» 11.1.95).

Επεισοδιακότερη ήταν η διαδρομή του Θρακιώτη Λευτέρη Σπουργίτη: ύστερα από στρατιωτική θητεία στα ΟΥΚ, και καταδικασμένος πρωτόδικα σε 8μηνη φυλάκιση για κλοπή όπλου από την Εθνοφυλακή («Ελ. Τύπος» 31.8.95), έφυγε για τη Βοσνία. Ως κίνητρό του, σε μια συνέντευξή του αναφέρει τον έρωτά του για μια Σέρβα («Αδ. Τύπος» 6.8.95) ενώ σε μια άλλη την επιθυμία του να δοκιμάσει τις ικανότητές του και ν' αποκτήσει εμπειρία («Τα Νέα» 5.7.94). Την άνοιξη του 1994 υπηρετεί στους «Λύκους του Ζβόρνικ», αργότερα στις «Τίγρεις» του διαβόητου Αρκάν, ενώ έδωσε το παρών και στην ΕΕΦ. Το Μάιο του 1995, οι πρώην σύντροφοί του τον καταγγέλλουν δημόσια: «Δημιουργούσε προβλήματα, έκλεβε και αναγκαστήκαμε να τον διώξουμε», δηλώνει χαρακτηριστικά ο υποδιοικητής της μονάδας, Τρύφων Βασιλειάδης. «Τώρα πολεμάει με τους μουσουλμάνους έμμισθος και ντροπιάζει την Ελλάδα. Εσπειρε τη διχόνοια και στο τέλος πούλησε τη συνείδησή του στον εχθρό» («Αδ. Τύπος» 6.5.95). Στην πραγματικότητα, όπως ο ίδιος μάς διευκρίνισε μετά την αναδημοσίευση της αποκήρυξης στον "Ιό", είχε σταλεί από τον Αρκάν να εκπαιδεύσει τις ειδικές μονάδες των μουσουλμάνων του Μπίχατς που πέρασαν στο πλευρό των Σέρβων. Την ίδια εποχή περιγράφει στον «Αδέσμευτο Τύπο» (6.8.95) τα όνειρά του για το μέλλον: «Ισως βρω δουλειά ως σωματοφύλακας κάπου»...

Οι ιδεολόγοι

Πιο συγκροτημένο πολιτικά ήταν το προφίλ της δεύτερης κατηγορίας εθελοντών. «Η Ευρώπη ανήκει στους Λευκούς και τους Χριστιανούς» εξηγεί χαρακτηριστικά στην «Ελεύθερη Ώρα» (25.9.95) ο Σπύρος Τζανόπουλος, λοχίας της ΕΕΦ που μετείχε στην επίθεση κατά της Σρεμπρένιτσα. «Εγώ, όπως και πολλοί άλλοι Ελληνες εθελοντές, ανήκουμε σε ένα συγκεκριμένο πολιτικό χώρο, συγκεκριμένα ανήκουμε στη Χρυσή Αυγή, κι αυτός ήταν ο κύριος λόγος που ανεβήκαμε επάνω», ξεκαθαρίζει στο δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ, τον Αύγουστο του 1995, ο Μιχάλης Μαυρογιαννάκης. «Αγωνιζόμαστε για μια Μεγάλη Ελλάδα σε μια ελεύθερη Ευρώπη δίχως μουσουλμάνους και αμερικανοσιωνιστές», συμπληρώνει στην ίδια συνέντευξη ο Αποστόλης Μπάμπος.

Εντυπωσιακή -και προπαντός αποκαλυπτική για το κλίμα των ημερών- ήταν η υποδοχή των παραπάνω διακηρύξεων από τον παρουσιαστή του δελτίου, Νίκο Ευαγγελάτο: «Ηταν μόνο θέμα πολιτικής τοποθέτησης; Φαντάζομαι ότι είναι κι άλλα κίνητρα πολλά, όπως η Ορθοδοξία, η παλιά φιλία με τους Σέρβους... Το λέω αυτό διότι είναι κρίμα να στενέψουμε τόσο πολύ τα περιθώρια μιας προσπάθειας που κάνουν Ελληνες εθελοντές που βρίσκονται στο πλευρό των Σέρβων και που φαντάζομαι ότι είναι μια προσπάθεια ψυχής».

Οι Ελληνες ναζί δεν έκρυβαν όμως τη συμβολή τους στο εγχείρημα. Το αντίθετο, μάλιστα. Με πρωτοσέλιδό της, η «Χρυσή Αυγή» (2.6.95) διαφήμισε τη δράση των μελών της στο πλευρό των «Τσέτνικ». Ακολούθησαν αλλεπάλληλα δημοσιεύματα, με αποκορύφωμα μια ολοσέλιδη συνέντευξη εθελοντών όπου τονίζουν ότι «η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων εθελοντών είναι λιγότερο ή περισσότερο συνειδητοποιημένοι Εθνικιστές», οι δε χρυσαυγίτες εκπροσωπούνται στις τάξεις τους «περισσότερο από κάθε άλλη οργάνωση ή κόμμα» (28.7.95). Μια δεκαετία αργότερα, ο υποδιοικητής κι ένας οπλίτης της ΕΕΦ θα εκφράσουν δημόσια «την ικανοποίησή τους που η "Χρυσή Αυγή" οικειοποιήθηκε την προσπάθειά τους» («Ταχυδρόμος» 13.11.04).

Μη φανταστείτε πάντως τίποτα μεγάλα νούμερα. Οι επικεφαλής της ΕΕΦ υπολογίζουν πως υπήρξαν «συνολικά 60-70 εθελοντές» σε όλη τη διάρκεια του πολέμου («Espresso» 7.11.02). Συχνά, μάλιστα, η «θητεία» τους στη Βοσνία κράτησε μόνο μερικές βδομάδες («Εθνος» 1.6.95). Το Μάιο του 1995 η Ελληνική Εθελοντική Φρουρά αριθμούσε μόλις 16 άτομα («Αδ. Τύπος» 6.5.95) και στη συνέχεια 11, εκ των οποίων τα 8 «στο μέτωπο» («Εθνος» 1.6.95), ενώ τον Ιούλιο γίνεται λόγος για «περίπου είκοσι πέντε» («Νίκη» 21.7.95). Στην κατάληψη της Σρεμπρένιτσα γράφτηκε ότι πήραν μέρος συνολικά 10 εθελοντές, κατονομαζόμενοι ένας προς έναν («Εθνος» 13.7.95). Από τα δημοσιογραφικά ρεπορτάζ της εποχής πληροφορούμαστε, τέλος, τα ονοματεπώνυμα 27 εθελοντών, ο ένας από τους οποίους φέρεται ως αγνοούμενος.

Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι, σ' έναν πόλεμο όπου σκοτώθηκαν συνολικά 278.000 άνθρωποι, δεν υπάρχει ούτε ένας Ελληνας εθελοντής επιβεβαιωμένα νεκρός, οι δε καταγεγραμμένοι (ελαφρά) τραυματίες είναι μόλις τρεις.

Οι σκιές

Το κρίσιμο ερώτημα αφορά φυσικά το βαθμό συμμετοχής των συμπατριωτών μας στην εθνοκάθαρση των μη σερβικών πληθυσμών της Βοσνίας και σε συναφή εγκλήματα πολέμου. Οι ίδιοι αρνούνται πεισματικά όχι μόνο την εμπλοκή τους σε τέτοιες δραστηριότητες, αλλά και την ίδια τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα: «Δεν μπορεί να υπάρχουν 7.000 νεκροί σε μια πόλη που οι κάτοικοί της δεν ήταν περισσότεροι από 3.500-4.000», ισχυρίζεται χαρακτηριστικά ο Δημήτρης Ζαβιτσάνος, εθελοντής της ΕΕΦ που πήρε μέρος στην επιχείρηση («Ταχυδρόμος» 13.10.04). «Ξεχνά» βέβαια ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, στην πολιορκημένη -και «προστατευόμενη» από τους κυανόκρανους- πόλη είχαν καταφύγει κάπου 40.000 μουσουλμάνοι.

Τόσο η κατάληψη της Σρεμπρένιτσα όσο και η σφαγή που ακολούθησε υπήρξαν έργο του «σώματος Ντρίνα» του σερβοβοσνιακού στρατού, οργανικό τμήμα του οποίου αποτελούσε η ΕΕΦ. Η απόδοση συγκεκριμένων εγκλημάτων σε συγκεκριμένα άτομα είναι βέβαια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Σύμφωνα πάντως με την εμπεριστατωμένη έκθεση του Ολλανδικού Ινστιτούτου Πολεμικής Τεκμηρίωσης, Ελληνες εθελοντές ήταν παρόντες στο προσφυγικό στρατόπεδο Ποτότσαρι (12-13.7.95), όπου δολοφονήθηκαν 100-400 άμαχοι (NIOD, «Srebrenica -a "safe" area», Αμστερνταμ 2002).

Οφθαλμοφανέστερη είναι η πολιτική πλευρά της υπόθεσης. Ενώ στη Σρεμπρένιτσα είχαν αρχίσει οι μαζικές εκτελέσεις, τα αθηναϊκά ΜΜΕ πανηγύριζαν για τη νίκη των ελληνοσερβικών όπλων και την έπαρση των εθνικών μας συμβόλων πάνω από την κατακτημένη πόλη: «τέσσερις σημαίες, η σερβική, η ελληνική, η σημαία της Βεργίνας και του Βυζαντίου κυματίζουν μαζί», μας πληροφορούσε με ενθουσιασμό το «Εθνος» (13.7.95), ως «απόδειξη της αγάπης και της αλληλεγγύης των δυο λαών, της ευγνωμοσύνης των Σέρβων στρατιωτών για τη βοήθεια των Ελλήνων που πολεμούν κοντά τους».

Δέκα χρόνια μετά, τι απομένει απ' όλα αυτά; Σίγουρα όχι η εθνική ανάταση που καλλιεργούσαν τότε τα ΜΜΕ. Από σποραδικά δημοσιεύματα πληροφορούμαστε ότι κάποιοι εθελοντές βρήκαν δουλειά ως δημοτικοί υπάλληλοι στη Ν. Σμύρνη, την Καλαμαριά και τη Σκύδρα, ενώ άλλοι ακολούθησαν πιο περιπετειώδεις καριέρες. Ο διοικητής της ΕΕΦ, Αντώνης Μήτκος, δούλευε το 2002 «ως security σε μεγάλο εφοπλιστή» («Espresso» 7.11.02) και το Δεκέμβριο του 2003 συνελήφθη ως παραλήπτης λαθραίου φορτίου όπλων από το Βελιγράδι («Espresso» 9.12.03). Μαζί του συνελήφθη ένας Σέρβος που θεωρείται πρώην σύνδεσμος του Αρκάν με τον Ελληνα «αρχινονό» Καλαποθαράκο («Το Βήμα» 11.12.03). Την ίδια εποχή, έρευνα για αναβολικά στο σπίτι ενός άλλου βετεράνου αποκάλυψε δεκάδες φωτογραφίες από σφαγές αμάχων μουσουλμάνων στη Βοσνία. Ο κάτοχός τους, παλιός συνεργάτης του Αρκάν από την Ορεστιάδα, υποστήριξε ότι δεν ήταν παρών στους φόνους. Μετά τη Βοσνία, είχε πολεμήσει στο Ζαΐρ ως μισθοφόρος («Ε» 20.11.03). Ενας συμπολεμιστής του στις «Τίγρεις», με μεταγενέστερη δράση και στο Κοσσυφοπέδιο, συνελήφθη το 2004 για παράνομη κατοχή όπλων και ελληνοαλβανικών πινακίδων κυκλοφορίας («Το Βήμα» 5.11.04).

Οσο για τους ναζί συμμαχητές τους, αυτοί έζησαν την ολόπλευρη κρίση του πολιτικού τους φορέα. Οπως διαβάζουμε στην αυτοβιογραφία του αποχωρήσαντος χρυσαυγίτη Χάρη Κουσουμβρή, κάτω από τις φωτογραφίες της συνάντησης της ΕΕΦ με τον Κάρατζιτς (Πάσχα του 1995), «ουδείς εκ των παρισταμένων ανήκει πλέον στην Χρυσή Αυγή»...

Ανώνυμος είπε...

Από τα παχειά λόγια σου για ανάμιξη της ελληνικής ειρηνευτικής δύναμης σε βιασμούς και εμπρησμούς χωριών, χωρίς ντροπή εμφανίστηκες με "στοιχεία" για τη δράση ελλήνων ιδιωτών εθελοντών στο πλευρό των σέρβων... Άνθρακες ο θησαυρός. Το ελληνικό κράτος και ο ελληνικός στρατός δεν φέρουν καμία ευθύνη για τις πράξεις ιδιωτών που αυτενεργούν. Αλλά πού να καταλάβεις εσύ τη διαφορά.
Αν επειδή άνοιξες το καπάκι του σκουπιδοτενεκέ και αναδύεται η μπόχα που έχεις στο κεφάλι σου, αν θέλεις να συνεχίσω να συνδιαλλέγομαι μαζί σου πρώτα πήγαινε βρες μια δουλειά, σταμάτα να τρως από τα έτοιμα του μπαμπάκα και μετά έλα να τα ξαναπούμε. Μέχρι τότε, κλείσε το καπάκι, βρωμάει...