ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΚΑΛΑΣ

ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ (1832 - 2008)

Μετά την αποκατάσταση της εθνικής ανεξαρτησίας οι κάτοικοι της πεδιάδας του Έλους φρόντισαν για την ανοικοδόμηση και δενδροφύτευση των χωριών τους και επιδόθηκαν στις συνήθεις αγροτικές ασχολίες τους.
Μετεπαναστατικά πολλοί κάτοικοι από το Γεράκι, από χωριά της Μάνης (επώνυμα με κατάληξη '-ακος) και της υπόλοιπης Λακωνίας και της Μεσσηνίας (επώνυμα με την κατάληξη -όπουλος), από την Κυνουρία (κυρίως από τα χωριά Άγιος Βασίλειος, Παλαιοχώρι, Πλατανάκι), από τα νησιά Χίο, Ψαρά, Σπέτσες, Κύθηρα, άλλα νησιά του Αιγαίου, του Ιονίου αλλά και την Κρήτη (επώνυμα με κατάληξη -άκης) ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στα χωριά της εύφορης πεδιάδας του Έλους.
Μετά την απελευθέρωση τα «εθνικά κτήματα» (δηλ. εκτάσεις γης που κατείχαν οι Τούρκοι στα χρόνια της Τουρκοκρατίας) στη Σκάλα ανέρχονταν σε 292,5 στρέμματα ποτιστικά και 666,5 στρέμματα ξερικά (Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος, έκθεση 1828). Από την Αντιβασιλεία, που ασκούσε την εξουσία ως την ενηλικίωση του Όθωνα, πρώτου βασιλιά του Ελεύθερου Ελληνικού Κράτους, η Ελλάδα διαιρέθηκε σε 10 νομούς και 42 επαρχίες. Σε κάθε επαρχία δημιουργήθηκαν δήμοι που περιλάμβαναν πολλά χωριά με πρωτεύουσα το μεγαλύτερο από αυτά.
Έτσι, με το Β.Δ της 3ης (15ης)/4/1833, ΦΕΚ 12 ένας από τους 10 νομούς της Ελλάδας ήταν και ο νομός Λακωνίας και δύο από τις 42 επαρχίες της Ελλάδας και τις 5 του νομού Λακωνίας ήταν η επαρχία Λακεδαίμονος με πρωτεύουσα την Σπάρτη και η επαρχία Επιδαύρου Λιμηράς με πρωτεύουσα την Μονεμβασία (= Επίδαυρος Λιμηρά). Τρεις από τους 62 δήμους που αποτελούσαν τον Νομό Λακωνίας και σχηματίστηκαν με το Β.Δ της 9ης (21ης)/3/1835 ήταν: ο δήμος Γερονθρών, ο δήμος Τρινάσου (οι δύο παραπάνω δήμοι ανήκουν στους 20συνολικά δήμους της επαρχίας Λακεδαίμονος) και ο δήμος Έλους (ένας από τους συνολικά 9 δήμους της επαρχίας Επιδαύρου Λιμηράς). Έτσι το 1835:
• Το χωριό Βρονταμάς ανήκε στο δήμο Γερονθρών που είχε έδρα το Γεράκι.
• Τα χωριά Σκάλα, Λεήμόνας, Σεϋδαλή, Στεφάνια, Τρίνασος (Τρίνησα), Αγριλόβουνο, Σούλι, ανήκαν στο δήμο Τρινάσου, που είχε έδρα την Σκάλα.
• Τα χωριά Τσάσι, Φιλίσι, Αλαήμπεη και Γράμμουσα ανήκαν στον δήμο Έλους που είχε έδρα αρχικά το Έλος (Δουραλή), αργότερα (1840) τη Μυρτιά και ύστερα (1842) την Απιδιά. Επί της βασιλείας του Γεωργίου Α' και της πρωθυπουργίας του Ελευθ. Βενιζέλου με το ΒΑ της 31ης/8/1912, ΦΕΚ Α261, σχηματίστηκαν οι κοινότητες (οι δήμοι έπρεπε να είχαν πληθυσμό πάνω από 10.000 κατοίκους): Γραμμούσης, Τσασίου (η οποία περιλάμβανε τους συνοικισμούς Τσάσι, Φιλίσι, Αλαήμπεη), Βρονταμά, Λεήμονα (η οποία περιλάμβανε τους συνοικισμούς Λεήμονα και Σεϋδαλή), Σκάλας και Στεφανιάς (η οποία περιλάμβανε τους συνοικισμούς Στεφάνια και Σούλι).
Οι συνοικισμοί Αλαήμπεη και Σεϋδαλή μετονομάσθηκαν το 1928 επί Προεδρίας της Δημοκρατίας Π. Κουντουριώτη και πρωθυπουργίας Ελευθερίου Βενιζέλου (με το Δ. της 19ης/7/1928, ΦΕΚ Α156) σε Πανηγυρίστρα (λόγω της τέλεσης πανηγυριού στο χωριό ) και Άγιοι Ταξιάρχαι (από την ομώνυμη εκκλησία) αντίστοιχα.
Το έτος 1994, ψηφίστηκαν οι Νόμοι 2218 και 2240 που προέβλεπαν την εθελοντική συνένωση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (κοινοτήτων). Τότε οι κοινότητες Σκάλας, Στεφανιάς, Λεήμονα, Περιστερίου, Βρονταμά, Αμπελοχωρίου, συνενώθηκαν και αποτέλεσαν το δήμο Σκάλας με έδρα την Σκάλα και δημοτικά διαμερίσματα τα χωριά: Στεφάνια, Σούλι, Λεήμονα, Αγίους Ταξιάρχες, Περιστέρι, Φιλίσι, Άγιο Γεώργιο (Πανηγυρίστρα), Βρονταμά και Γράμμουσα.
Έτσι το πρόγραμμα «I. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ» (Ν. 2539/1997) που προέβλεπε την υποχρεωτική συνένωση των κοινοτήτων δεν επηρέασε τον ήδη υπάρχοντα δήμο Σκάλας.
Πρώτος δήμαρχος διετέλεσε ο γιατρός Γεώργιος Γρυπιώτης (1994 - 1998) ο Βασίλειος Θεοδωσάκος (1998 - 2002).ο Παναγιώτης Μαστρογιαννάκος (2002-2006) και νυν Ιωάννης Γρυπιωτης.

ΕΝΟΤΗΤΑ Δ'

ΤΕΛΟΣ