Ο εμφύλιος στη Λακωνία. Τρίτο μέρος

ΟΙ ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ ΜΑΧΗΤΕΣ

Στη Λακωνία δραστηριοποιήθηκαν πλην των Ελλήνων και κάποιοι ξένοι. Η αποκάλυψη της ταυτότητας τους αποτελεί μεγάλη έκπληξη.

Ο Ιταλός: Όσο παράδοξο και αν φανεί με το μέρος των ανταρτών δραστηριοποιήθηκε και ένας Ιταλός ονόματι Τζιοβάνι. Σκοτώθηκε μαχόμενος πάνω σε μια βελανιδιά στο Λίμπερδο.
Ο Μαύρος:Έδρασε κυρίως στον Ταύγετο όπου και προχώρησε στη σύσταση ομάδας. Πιθανότατα βρέθηκε στην Ελλάδα μαζί με τους Άγγλους. Τον "παρανόμιζαν" Μαύρο λόγω του ότι ήταν πολύ μελαχροινός. Εμφάνιζε τον εαυτό τους ως Ελληνοκύπριο με το όνομα Μιχαήλ Παπακώστας. Η αλήθεια είναι πως ήταν Τουρκοκύπριος με πραγματικό όνομα Μουσταφά Μεχμέτ Αλή του Μεχμέτ. Ακουγόταν πως πέρα από την αντίσταση ήταν άστατος χαρακτήρας και "μπλεγμένος" σε "γυναικοδουλειές".
Το '42 τον συνέλλαβαν στη Θούρια μαζί με την συναγωνίστρια του Σταυρούλα Κουρτσουνιώτη. Εκτελέστηκε έπειτα απο απο απόφαση του έκτακτου στρατοδικείου Τριπόλεως.

Άντρες και γυναίκες του ΕΑΜ/ΕΛΛΑΣ Λακωνίας το έτος 1946

ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΟΝΟΜΑΤΑ

ΠΑΥΛΑΚΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

Χωρίς καμία αμφιβολία είναι το σημαντικότερο πρόσωπο της δεξιάς παράταξης ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Έδρασε καθ όλη τη διάρκεια του εμφυλίου. Ήταν ομαδάρχης των ΕΑΟΚ της Λακωνίας του Πάνου Κατσαρέα μαζί με το Γερακάρη.
Είναι το άτομο το οποίο μισήθηκε περισσότερο στον εμφύλιο.
Ήταν ικανότατος μαχητής και δεινός σκοπευτής. Το όνομα του, η δράση του και οι μαχητικές του ικανότητες πήραν μυθικές διαστάσεις και από τις δύο πλευρές. Χαρακτηριστικά έλεγαν πως μπορούσε να πετύχει τρίχα που έπεφτε στον αέρα!! Άλλοι πάλι λένε (ακόμα και δεξιοί) πως σκότωνε για να δει έως που φτάνει το όπλο του!!
Έχει κατηγορηθεί για πολλά εγκλήματα. Άτομα που τον γνωρίζουν καλά τα αρνούνται και τα χαρακτηρίζουν ως υπερβολές. Λέγεται πως συστάθηκε ομάδα ώστε να τον συλλάβουν ως εγκληματία πολέμου. Όταν έμαθε πως προσέγγισαν τη Μάνη βγήκε πρώτος να τους συναντήσει και τους φώναξε από το βουνό:"Ο Παυλάκος είμαι. Ελάτε να σας..."
Δεν τόλμησαν να συνεχίσουν την καταδίωξη...
Οι υπερβολές για τον Παυλάκο συνεχίστηκαν και μετά τη λήξη του εμφυλίου. (έως και σήμερα) Πριν χρόνια ακουγόταν πως βρίσκεται σε ένα Πύργο στη Μάνη και πως σκοτώνει πτηνά προκειμένου να βλέπει αίμα. Άλλοι πως πέθανε αλκοολικός από τις τύψεις και πως τα παιδιά του άλλαξαν όνομα.
Με απόλυτη σιγουριά σας αναφέρω προσωπικά πως ο Παυλάκος ζει ακόμα και σήμερα, δεν είναι και δεν υπήρξε ποτέ αλκοολικός και όλα τα παραπάνω είναι ανοησίες. Επίσης γνωρίζω και άλλες λεπτομέρειες τις οποίες δεν κρίνω σκόπιμο να γράψω.
Το τι σημαίνει Παυλάκος θα ήθελα να το δούμε και απο μια προσωπική εμπειρία. Κατά τη διάρκεια της θητείας μου μόλις λίγα χρόνια πριν έτυχε να βρεθώ με κάποιους Λάκωνες. Επρόκειτο για τους κλασσικούς ολιγομίλητους Λάκωνες και άτομα χαμηλών τόνων. Όλοι τους ήταν από τα λεγόμενα "ανταρτοχώρια" που είχαμε γράψει προηγουμένως και αριστεροί όπως ανέμενα.
Κάποια στιγμή και προκειμένου να δω τις αντιδράσεις τους ανέφερα τον Παυλάκο κάπως αδιάφορα. Αυτομάτως κοκκίνισαν και μετά από λίγο ξέσπασαν...
Μιλάμε για άτομα χαμηλών τόνων και νεαρής ηλικίας!
Για τον Παυλάκο ακούστηκε και κάτι άλλο το οποίο αναφέρω επειδή ακούγεται από στόματα δεξιών. Πίσω από το θάνατο του Κατσαρέα βρίσκεται ο Παυλάκος προκειμένου να αναλάβει την ηγεσία της ΕΑΟΚ. Την άποψη αυτή δεν την θεωρώ πιθανή αλλά οφείλω να την καταθέσω.
Το τι ισχύει τελικά για τον Παυλάκο και αναφέρομαι στη δράση του, μάλλον δεν θα το μάθουμε ποτέ. Ακόμα και για τους αριστερούς πάντως είναι παραδεκτό πως το όνομα του τους γέμιζε με φόβο ενώ ουδείς αμφισβητεί τις πολεμικές του ικανότητες. Πλέον αποτελεί ιστορικό αλλά και μυθικό πρόσωπο και για τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές.

Στη φώτο που μας στέλνει ο κύριος Λεΐμονίτης βλέπουμε
δύο Σκαλιώτες με τον διοικητή των τεθωρακισμένων
Τριπόλεως Δία Σταματάκο ο οποίος είχε έρθει μαζί τους
για να δουν τους γονείς τους στη Σκάλα.
Ο λόγος που ζήτησαν τη βοήθεια του Σταματάκου ήταν
ο φόβος για το πρόσωπο του Παυλάκου!!

ΚΑΠΕΤΑΝ ΚΑΛΟΓΗΡΟΣ (ΛΑΤΣΗΣ)

Ο Λάτσης καταγόταν από το χωριό Άγιος Βασίλειος στον Πάρνωνα. Σπούδασε νομική και κάποια στιγμή βρέθηκε στο Ειρηνοδικείο Επιδαύρου Λιμηράς στους Μολαόυς Λακωνίας.
Ήταν παλαιό στέλεχος του κομμουνιστικού κόμματος και από την πρώτη στιγμή ανέλαβε δράση έχοντας ως ορμητήριο τον Πάρνωνα, οπλισμένος από τους Άγγλους.
Έδινε την εντύπωση του πράου, ήρεμου και γενικότερα του μειλίχιου ανθρώπου. Διέθετε πειθώ και και ήταν τόσο γλυκομίλητος και χαμογελαστός ώστε στους συνομιλητές του έδινε την εντύπωση του Αγίου. Έσταζε μέλι το στόμα του όπως χαρακτηριστικά λεγόταν. Για αυτό ονομάστηκε και καπετάν Καλόγηρος.
Με βάση τους μετριοπαθείς δεξιούς ήταν εξαιρετικά φανατικός και προσκολλημένος στις ιδέες του. Μισήθηκε όσο κανείς άλλος από τους κατοίκους των Μολάων.
Για τους σκληροπυρηνικούς δεξιούς ήταν ύποπτη και ύπουλη φυσιογνωμία, υποκριτής και εγκληματίας.
Οι δε σύντροφοι του ήταν πιστοί σε αυτόν και με ένα πρόσταγμα του ρίχνονταν στη φωτιά. Ιδιαιτέρως αγαπητός ήταν στον Άγιο Βασίλειο και στα χωριά του Πάρνωνα τα οποία του πρόσφεραν καταφύγιο έως την τελευταία στιγμή.
Κατά τη διάρκεια του δεύτερου αντάρτικου πιάστηκε σε ενέδρα στον Πάρνωνα και κατόπιν εκτελέστηκε κοντά στο χωριό Κοσμάς.
Ο Λάτσης πρωτοστάτησε και στα γεγονότα που περιγράψαμε στους Μολάους. Όταν ήρθε η ώρα να ρίξουν τους αιχμαλώτους στο βάραθρο "Τρύπα του Ταράτσα" λέγεται πως αυτός πρότεινε να ρίξουν πρώτο τον ιερέα Καρυτσιώτη προκειμένου "να ανοίξει τις πύλες του Παραδείσου" για αυτούς που θα ακολουθούσαν.
Η πρώτη του ρίξη με τους κατοίκους των Μολάων ήρθε όταν αρνήθηκαν να ενταχθούν στον ΕΑΜ. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν ο οπλισμός των Μολαΐτών απο τους Γερμανούς και η συγκρότηση τάγματος. Οι Μολαΐτες ισχυρίζονταν πως οπλίστηκαν για το φόβο του Λάτση αφού σύμφωνα με αυτούς θεωρούσαν πως ήταν θέμα χρόνου να τους επιτεθεί. Να σημειώσουμε πως η γυναίκα του εκτελέστηκε από Γερμανούς σε συνεργασία με ΤΑ.

Δύο άτομα της ομάδας Κατσαρέα που γλύτωσαν από την ενέδρα
έτρεξαν μέχρι τη Σκάλα. Στη φωτογραφία της Βίγκλας βλέπουμε
και τα ονόματα αυτών που αναφέρουμε.
Ανάλογο φρούριο ίσως και τη Βίγκλα της Σκάλας
περιγράφει και ο Στρατής Μυριβήλης.

ΛΟΧΑΓΟΣ ΠΑΝΟΣ ΚΑΤΣΑΡΕΑΣ

Το άτομο που αγαπήθηκε περισσότερο από όλους τους δεξιούς είτε στην ιδιαίτερη πατρίδα του τη Μάνη είτε στην ευρύτερη Λακωνία. Φυσικά μισήθηκε από τους αριστερούς, όχι όμως στα επίπεδα που είχε μισηθεί ο Παυλάκος. Ο Κατσαρέας ήταν πρώην αξιωματικός του Ελληνικού στρατού και αρχηγός των ΕΑΟΚ. ( Εθνικές Αντικομμουνιστικές Ομάδες Κυνηγών ή Κατσαρέα). Ήταν ικανότατος μαχητής με ηγετικές ικανότητες ενώ η εξωτερική του εμφάνιση τον έκανε αγαπητό και στις γυναίκες της Λακωνίας. Δεν δίστασε να έρθει σε μετωπική κόντρα με τον ΕΛΑΣ το οποίο για πρώτη φορά βρήκε ισχυρή αντίδραση και περιόρισε αρκετά τη δράση του.
Ο Κατσαρέας θεωρούσε πως ο κατακτητής έπρεπε να χτυπηθεί όταν οι συνθήκες το επέτρεπαν και όχι εκείνη τη στιγμή. Ήταν και από τους λίγους που μπορούσε να συζητήσει με άτομα του ΕΛΑΣ ενώ είχε τη φήμη του "πιο προσεκτικού" από την άποψη του ποιους χτυπούσε.
Το απόγευμα της 21ης Μαρτίου του 1947 ο Κατσαρέας και η συνοδεία του, επιβαίνοντες σε όχημα τύπου τζιπ πέφτουν σε ενέδρα στη διαδρομή μεταξύ της Σκάλας και του χωριού Λεβέτσοβα. (σημερινό χωριό Κροκεές) Η πρώτη βολίδα τον βρήκε στο χέρι απο το πολυβόλο του Δ. Σταματάκου από τα Λεβέτσοβα. Στη συνέχεια και ενώ προσπάθησε να αμυνθεί έπεσε από δεύτερο βλήμα που τον βρήκε στην καρδιά. Δύο άτομα κατορθώνουν να γλιτώσουν και επιστρέφουν μαχόμενοι στη Σκάλα όπου ανακοινώνουν και το γεγονός.
Ο είδηση του θανάτου του Κατσαρέα συγκλονίζει ολόκληρη τη Λακωνία και βυθίζει τη Μάνη στο πένθος. Στο Γύθειο για κάποιες ημέρες μετά το θάνατο του δεν λειτουργούσαν τα καταστήματα ενώ οι φωτογραφίες του βρέθηκαν παντού.
Μέχρι και συνθήματα στους τοίχους γράφτηκαν υπερ του Κατσαρέα.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΕΡΑΚΑΡΗΣ

Ήταν ένας από τους ομαδάρχες της ΕΑΟΚ. Εκτέλεσε των Ιταλορουφιάνο και καταζητούμενο από τον ΕΛΑΣ Σταύρο Πετρούλα, πρώην ανθυπασπιστή του Ελληνικού στρατού.

Ας δούμε πως τον περιγράφει ο Στρατής Μυριβήλης.

"Απο τον ''Ριζοσπάστη'' θυμόμουν το όνομα ενός Μανιάτη αντικομμουνιστή αρχηγού : Ό Γερακάρης.Τ'όνομα μου άρεσε.Είναι μια ωραία,παλιά μεσαιωνική λέξη.Είναι ένας τίτλος και σήμαινε κείνον που είναι πάνω στην εκγύμναση τών γερακιών,που χρησιμοποιούσαν οί παλατιανοί και οι ιππότες στα κυνήγια τους.Γερακάρης ήταν και τ'όνομα ενός στρατιωτικού αρχηγού της Μάνης,στα χρόνια της Φραγκοκρατίας,που χτυπιότανε μια με τους Τούρκους,μια με τους Φράγκους.Τούτος ο νέος Μανιάτης πολεμιστής έχει καμμιά σχέση με κείνο τόν παλιό πρόγονο του; Δεν ξέρω.Ξέρω μονάχα πώς από το ''Ριζοσπάστη'' και τη συνοδοιπορία του έμαθα πώς είναι ''ένα τέρας,ένας κτηνάνθρωπος'' που έχει την έδρα τών εξορμήσεων του στή Σελινίτσα. Περίμενα λοιπόν να δώ τον ''κτηνάνθρωπο'' αυτόν,όπως μάς τον παρουσίαζε η προπαγάνδα των κουκουέδων.Να δώ κανένα κρεμανταλά,φορτωμένο φυσίγγια και χαντζάρια,μέ τά οποία έσφαζε και ξεκοίλιαζε τους δυστυχισμένους ''δημοκρατικούς'' πολίτες της Πελοποννήσου,εβίαζε γυναίκες και έκαιγε χωριά.Ήταν και τόνομα του,που θύμιζε το άγριο αρπαχτικό πουλί που ρίχνεται στα αθώα και απροστάτευτα πουλερικά και τά ξεσκίζει με τά γαμψά του νύχια

- Ό Γερακάρης ; ρώτησα σάν ξεμπαρκάρησε στή Σελινίτσα
- Εγώ είμαι,μου απάντησε ένας νέος,και μού άπλωσε το χέρι να μέ καλωσορίση καί να μέ βοηθήση να πηδήξω στο μουράγιο
- Εσείς είσθε ο Γερακάρης,ο ''κτηνάνθρωπος,ο αιμοβόρος'' ;
Ο νέος σήκωσε τους ώμους του μέ εγκαρτέρηση.Χαμογέλασε
- Εγώ είμαι.Τί νά γίνη ;

Τον κύτταξα καλά-καλά από πάνω ώς κάτω.Βρισκόμουνα μπροστά σέ ένα παλληκάρι 22 ή 23 ετών,όμορφο σαν αρχαίος έφηβος,σεμνό σαν κορίτσι,λιγομίλητο και ανοιχτόκαρδο.Ένας ωραίος τύπος νέου Μανιάτη πατριώτη,που στήν εμφάνιση τού αποφεύγει κάθε τί πού μπορεί να θυμίση πολεμοχαρή καπετάνιο.Ήταν μάλλον ένας τύπος επιστρατευμένου φοιτητή,μέ το εθνόσημο στο μαύρο μπερέ,και με απλή,καλοκομμένη χακί στολή,χωρίς κανένα διάσημο βαθμό.Από την πρώτη ματιά πού τού ρίχνεις καταλαβαίνεις πώς βρίσκεσαι μπροστά σε ένα τίμιο ηθικό παλληκάρι,που μπορείς να του εμπιστευτείς χωρίς φόβο απογοητεύσεως το κάθε τι.Απο τη φιλία σου ώς τήν τιμή σου
Μίλησα για αυτόν με απλούς ανθρώπους.Με γυναίκες,με χωρικούς.Όλοι μου μετέφραζαν μέ το δικό τους τρόπο τις δικές τους εντυπώσεις.Είδα τους στρατιώτες του.Είνε στίς διαταγές του μια διλοχία,αυτή που φρουρεί τη Σελινίτσα και όλα τά γύρω χωριά της Μάνης.Όλοι τους ορκίζονται στο όνομα του.'Η περιφέρεια ολάκερη ζή ασφαλισμένη λάτω από την προστασία του.Οι αγρότες,οι κοπέλλες πηγαίνουν στα χωράφια τους μονάχες,δίχως φόβο.Τα παιδιά τού Γερακάρη αγρυπνούν νύχτα-μέρα για την ησυχία τους,ο τόπος δεν ξέρει τήν τρομάρα καί τή λαχτάρα τού κατσαπλιά, που πιέζει την ψυχή τού ανθρώπου σ'όλη τήν ύπαιθρο Πελοπόννησο.Ανάμεσα στούς στρατιώτες του είναι ένας στρατιώτης.Ο αρχηγός επιβάλλεται μόνο με τήν τιμιότητα,μέ τήν καλωσύνη καί με τήν αφιλοκέρδεια του.
Ένας συγγενής του μου διηγήθηκε πώς οι πλούσιοι συγγενείς πού έχει στην Αμερική,τούστειλαν ύφασμα για πολλές φορεσιές.Κράτησε μία και όλες τις άλλες τις χάρισε στους στρατιώτες του..Στη μάχη με τους εαμοσλαύους πρώτος.Το κορμί τού είναι γεμάτο λαβωματιές.Στίς επιδείξεις και στις κουβέντες τελευταίος [..]

Πές μου τίποτα γι'αυτούς τους αγώνες σας,Γερακάρη.- O Γερακάρης χαμηλώνει τα μάτια.Ξεφεύγει να μιλήση για τον εαυτό του.

- Τίποτα δεν είνα'αυτά.Λέει μόνο,αν θέλης να δής τα παιδιά μας και τα έργα μας

Άλλο που δεν ήθελα

Ξεκινάμε μια μικρή συντροφιά,ο Γερακάρης και οί πρόκριτοι του χωριού τής περιφερείας.Μέ οδηγούν πρώτα σ'ένα οχυρό.

Είναι ένας πύργος από τσιμέντο και πέτρα,πού στέκεται βίγλα στέρεη και απόρθητη έξω από το χωριό.Ανεβαίνουμε από εσωτερικές ανεμόσκαλες.Ένα,δύο,τρία πατώματα.Ψηλά στην ταράτσα της στέγης,αμυντικό στηθαίο από τσιμέντο και πολεμίστρες.Η φρουρά μένει μέσα.Σακκιά με άμμο για τή μάχη.Χειροβομβίδες γιά την πιθανή υποδοχή κατσαπλιάδων.[..].Είναι πύργος πολεμικός και μαζί είναι μνημείο με τά ονόματα τών μαχητών του Κατσαρεά,που σκοτώθηκαν για να μήν πατηθή ή Μάνη από τους εαμοσφαγείς" (Πηγή http://www.freeforums.gr/index.php?topic=1258.70)

ΜΗΤΣΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΛΑΚΗΣ

Λοχαγός των ανταρτών από το χωριό Συκιά της Λακωνίας. Προσχώρησε στον ΕΛΑΣ μαζί με τον αδερφό του Χρήστο. Είναι γεγονός πως ο συγκεκριμένος δεν ήταν ιδεολογικά καταρτισμένος. Προσχώρησαν στο ΕΛΑΣ για να προστατευτούν αφού λίγο πριν τον εμφύλιο "έστησαν καρτέρι" και σκότωσαν το Μανωλάκο Νικόλαο από το χωριό Φοινίκι.
Η δολοφονία του Μανωλάκου δεν συνέβη για λόγους πολιτικούς αλλά επειδή θεωρούσαν πως προσέβαλλε με λόγους του την αδερφή τους η οποία είχε και παντρευτεί τον αδερφό του θύματος. Ανάλογα γεγονότα και προσχωρήσεις φυσικά είχαν συμβεί και από την άλλη πλευρά. Οι συγκεκριμένοι ήταν από τους λίγους που δεν παρέδωσαν τα όπλα μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας.
Μετά από κάποια μάχη πιθανότατα στο Γεράκι επέστρεψαν στο ορμητήριο τους στον Πάρνωνα. Φαίνεται πως ειδοποίηθηκαν τότε τα ΛΟΚ τα οποία περικύκλωσαν το χωριό Άγιο Βασίλειο και αιφνιδίασαν τους αντάρτες την ώρα που γλεντούσαν.
Εκεί πέθανε και ο Μήτσος Κουτρουλάκης. Ενώ του φώναξαν πολλές φορές να παραδοθεί αυτός πολέμησε μέχρι τέλους είτε επειδή πήρε το θέμα εγωιστικά είτε θεωρούσε πως θα καταφέρει να γλιτώσει. Σε αυτή τη μάχη τέλειωσαν οριστικά και τους αριστερούς στην Πελοπόννησο.

Λόγω της μεγάλης έκτασης της ανάρτησης δεν θα γίνει αναφορά στους μαχητές και βαθμοφόρους του ΕΛΑΣ Μανώλη και Παντελή Σταθάκη (πρώην αξιωματικός του ελληνικού στρατού) από τον Ασωπό Λακωνίας καθώς επίσης και στον Μπραντίτσα από τα Νιάτα.

Η ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ ΤΩΝ ΠΗΓΩΝ ΜΑΣ

HANS-ULRICH RUDEL: Την επιβεβαίωση την έχουμε απο τον ίδιο το Rudel.

"Soon after the Easter holidays, which I spend with colleagues skiing in the vicinity of Prebichi, the longed for moment arrives. An order comes through for aircraft to be flown to the Stuka squadron stationed in the South of Greece." (..) The 1 Stuka 2 is at Molai on the southernmost tip of the Peloponnesus.

(Συνεχίζει μιλώντας για το διάλογο που είχε μιλώντας με το νέο του Διοικητή στους Μολαόυς.)

On arrival I lose no time in reporting to the station commander of my new unit. I am keenly excited, for at last the hour has come and I am about to take

part in serious combat operation. The first person to greet me is the squadron adjutant; his face and mine cloud simultaneously. We are old acquaintances ... he is my instructor from Caen.

"What are you doing here?" he asks. His tone takes all the wind out of my sails.

"I am reporting for duty."

"There'll be no operational flying for you till you've learnt how to manage a Stuka." I can hardly contain my anger, but I keep my self-control even when he adds with a supercilious smile: "Have you learnt that much yet?"

An icy silence—until I break the intolerable pause:

I am completely master of my aircraft."Almost contemptuously—or is it only my momentary impression?—he says with an emphasis that sends a shiver down

my spine: "I will put your case before the C.O. and we'll hope for the best. It's for him to decide. That's all; you can

go and get yourself fixed up."

As I come out of the tent into the blazing sunshine I blink my eyes—not only because of the glare. I am battling with a steadily growing feeling of desperation
(Από το βιβλίο THE BANTAM WAR BOOK SERIES- Stuka Pilot-Hans Ulrich Rudel)

Χαριτολογώντας να πούμε πως ο Rudel επιβεβαιώνει μέχρι και την παρουσία των αντίσκηνων στο χώρο του αεροδρομίου που αναφέρεται στο πρώτο μέρος της ανάρτησης.)

Ο Αλέκος Συρμαλής.
Ιστορική η φράση του:"Αλέκους έχουμε πολλούς, όπλα δεν έχουμε".

Η ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΕΚΟ ΣΥΡΜΑΛΗ

Στο διαδικτυακό μέρος του Ριζοσπάστη ( http://www1.rizospastis.gr/wwwengine/columnPage.do?publDate=19/12/2008&columnId=444) βρίσκουμε τα εξής:
"Στη μνήμη του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης ΑΛΕΚΟΥ ΣΥΡΜΑΛΗ από το Φοινίκι Λακωνίας, που πιάστηκε τον Ιούλη του 1944 από τους Γερμανούς στα Δυρά της επαρχίας Επιδαύρου, όπου τον βασάνισαν σκληρά 20 μέρες για να τους παραδώσει τα όπλα του εφεδρικού ΕΛΑΣ. Δεν του πήραν λέξη και στις 15 Αυγούστου 1944 τον κρέμασαν μαζί με εφτά άλλους αγωνιστές και τους πέταξαν μέσα σ' ένα ασβεστόλακκο, από όπου έβγαλαν τα κόκαλά τους οι αντιστασιακοί της Λακωνίας το 1984."

Να σημειώσουμε πως ο Ριζοσπάστης κάνει λάθος και τα Λιρά της επαρχίας Επιδαύρου Λιμηράς της Λακωνίας τα γράφει ως Διρά Επιδαύρου.

Η Βίγκλα και η εκκλησία της Σκάλας Λακωνίας σε παλιά φωτογραφία.

Η ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΣΚΑΛΑΣ

Ο ευγενέστατος κύριος Λεΐμονίτης απο τη Σκάλα επικοινώνησε μαζί μας και αναφέρει τα εξής:
" Στη μάχη της Σκάλας προσπαθούσαν οι αντάρτες να χτυπήσουν τη καμπάνα της Αγίας Σωτήρας για να δώσουν το σύνθημα ότι τη Σκάλα τη κατέλαβαν οι αντάρτες ,αλλά ένας σκοπευτής που ήταν στη Βίγκλα ,κάθε φορά που πήγαινε να χτυπήσει τη καμπάνα τον πυροβολούσε. "

Ο σκοπευτής που αναφέρει είναι ο Αηδόνης απο τις Βελλιές. Για τους αντάρτες ήταν σημαντικό να δώσουν το σύνθημα πως η Σκάλα καταλήφθηκε. Η τακτική αυτή είχε σημειωθεί και στη μάχη των Μολάων όπου όταν οι αντάρτες επικράτησαν, δύο παπάδες των ανταρτών (ο Παπατσάκωνας και ο Σταματάκος) χτυπούσαν τις καμπάνες χαρμόσυνα. Η μοναδική διαφωνία που έχουμε είναι αν ο Αηδόνης είχε στήσει το πολυβόλο πάνω στο καμπαναριό της εκκλησίας ή δίπλα στην Βίγκλα. Μετά την παρέμβαση του κυρίου Λεΐμονίτη θεωρώ την εκδοχή του πιθανότερη.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ

Σκοπός της ανάρτησης δεν ήταν να καταγράψει τα ιστορικά γεγονότα αλλά περισσότερο να δούμε τους χαρακτήρες, τις προσωπικότητες και τον ψυχισμό των Ελλήνων εκείνης της περιόδου.
Σε μια εποχή που η Ελλάδα βρισκόταν με το πλευρό των νικητών του Β' παγκοσμίου πολέμου και ήταν σε θέση να διεκδικήσει βρεθήκαμε σε ένα πρωτοφανές αιματοκύλισμα.
Οι Άγγλοι ανάλογα με τα συμφέροντα τους αρχικά στήριζαν το ΕΛΑΣ και στη συνέχεια τον κυβερνητικό στρατό δυναμώνοντας τον εμφύλιο στον οποίο φυσικά την πρωταρχική ευθύνη φέρουμε εμείς.
Γενιές ανθρώπων παρέμειναν αμόρφωτοι και φανατισμένοι.
Η δε Λακωνία ξεκληρίστηκε πληθυσμιακά είτε με τις εκτελέσεις των Γερμανών, είτε με τις δολοφονίες της μιας και της άλλης πλευράς. Η εσωτερική μετανάστευση ερήμωσε τη Λακωνία όπως και την Ελλάδα χωρίς να υπολογίζουμε αυτούς που πέρασαν τα σύνορα για τα τότε κράτη της ΕΣΣΔ.
Πάνω από είκοσι χιλιάδες υπολογίζονται οι Λάκωνες αριστεροί που διέφυγαν στην Αθήνα για να χαθούν τα ίχνη τους και να γλιτώσουν τα αντίποινα.
Δυστυχώς κανείς από τις δύο πλευρές δεν έκανε τον κόπο να διαβάσει το λόγο του Κολοκοτρώνη στην Πνύκα με τον οποίο θα ήθελα και να κλείσω.

"Εις τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως είχαμε μεγάλη ομόνοιαν και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι... Ο ένας πήγαινε στον πόλεμο, ο αδελφός του έφερνε ξύλα, η γυναίκα του εζύμωνε, το παιδί του εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβολα στο στρατόπεδο και εάν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμη δύο χρόνους, ηθέλαμε κυριεύσει και την Θεσσαλία και την Μακεδονία, και ίσως εφθάναμεν και εις την Κωνσταντινούπολη. (...)
Αλλά επειδή είμαστε σε τέτοια κατάσταση, εξαιτίας της διχόνοιάς μας, έπεσε η Τουρκιά πάνω μας και κοντέψαμε να χαθούμε και εις τους στερνούς επτά χρόνους δεν κατορθώσαμε μεγάλα πράγματα."
ΛΑΚΩΝ